Ένας από τους πιο ανθεκτικούς τομείς των ακινήτων φαίνεται να είναι οι οικιστικές μονάδες αξίας €100.000 – €300.000, καθώς μετά την άρση του πρώτου lockdown το Μάιο του 2020, σημειώθηκε αύξηση στην ζήτηση. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έντονη ζήτηση για κατοικίες, καθώς επίσης και στην αύξηση της ζήτησης για ενοικιαζόμενες κατοικίες και συναλλαγές αγοράς προς ενοικίαση. Η PwC Κύπρου παρουσιάζει την τελευταία της έκδοση με τίτλο «Cyprus Real Estate Market – Year in Review 2020» και περιέχει πληροφορίες σχετικά με τις συναλλαγές του κλάδου κατά το 2020.
Η συνολική αξία των συναλλαγών κατά το 2020 ανήλθε στα €3 δισ. καταγράφοντας μείωση της τάξης του 32% (€4,4 δισ.) σε σύγκριση με το 2019. Η μείωση αυτή αποδίδεται κυρίως στη σημαντική μείωση των συναλλαγών από ξένους αγοραστές, εξαιτίας των δυσμενών επιπτώσεων της πανδημίας, η οποία επιδείνωσε τα ήδη μειωμένα επίπεδα δραστηριότητας κατά τους πρώτους μήνες του έτους. Ο συνολικός αριθμός των ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές το 2020 έφτασε τις 14.000, σε σύγκριση με τις 17.200 το 2019, που αντιπροσωπεύουν μείωση 19%. Μετά την άρση του πρώτου lockdown το Μάιο του 2020, παρατηρήθηκαν αυξημένα επίπεδα δραστηριότητας, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης. Όλες οι επαρχίες της Κύπρου κατέγραψαν διψήφια ποσοστά μείωσης σε αξίες συναλλαγών ακινήτων κατά το 2020. Σύμφωνα με την έρευνα, οι παραλιακές επαρχίες της Λεμεσού και της Πάφου, όπου η ζήτηση εξαρτάται κυρίως από τους αλλοδαπούς επενδυτές, παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση όσον αφορά την αξία των συναλλαγών (πτώση 36% και 47% αντίστοιχα) σε ετήσια βάση. Η Λευκωσία, ωστόσο, η οποία εξαρτάται κυρίως από την εγχώρια ζήτηση, παρουσίασε το χαμηλότερο πλήγμα (πτώση 12%).
Μετά την αναθεώρηση των κριτηρίων του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο 2019) και μέχρι την περίοδο για το πρώτο κλείδωμα (Μάρτιος 2020), η μέση μηνιαία αξία συναλλαγής ανήλθε σε €284 εκατ. που αντιπροσωπεύει μείωση 41% σε σύγκριση με το 2019 πριν από την αναθεώρηση κριτηρίων. Η έρευνα της PwC δείχνει ότι τους πρώτους μήνες κλειδώματος (Μάρτιος-Μάιος 2020), ο μέσος όρος μηνιαίας αξίας συναλλαγής μειώθηκε σημαντικά στα €144 εκατ. Ο Απρίλιος 2020 ήταν ο μήνας με τις χαμηλότερες συναλλαγές σε αξία, στις εγγραφές, σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Τους μήνες Ιούνιο – Σεπτέμβριο, η μέση μηνιαία αξία συναλλαγής αυξήθηκε σε €269 εκατ. το οποίο φαίνεται να είναι λίγο πολύ ευθυγραμμισμένο με τα στοιχεία πριν από το κλείδωμα.
Πολυτελή σπίτια
Με βάση την ανάλυση, φαίνεται ότι τα ακίνητα πολυτελείας ήταν ίσως ο τομέας που επλήγη περισσότερο κατά το 2020, με τις συναλλαγές οικιστικών ακινήτων με αξία άνω του €1,5 εκατ. να ανέρχονται στις 176, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 45% σε σύγκριση με το 2019. Δεδομένου ότι ο τομέας πολυτελών οικιστικών μονάδων έχει συνδεθεί με το μέλλον του τομέα αυτού και εντείνει την ανάγκη για αλλαγές στην αγορά και των προϊόντων που προσφέρονται.
Βασικός πυλώνας
Στην ανάλυση της PwC επισημαίνεται ότι ο τομέας των ακινήτων και των κατασκευών εξακολουθεί να είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της κυπριακής οικονομίας και συνέβαλε 17% στο ΑΕΠ της χώρας κατά τη διάρκεια του 2020. Παρά την αναστάτωση που προκλήθηκε από την πανδημία και αργότερα μέσα στο έτος, από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, η παραγωγή ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του τομέα μειώθηκε οριακά (1%) κατά τη διάρκεια του 2020, επισημαίνοντας την ανθεκτικότητα του τομέα και τη σημασία του για τη συνολική οικονομία.
Σε δηλώσεις του, ο επικεφαλής συμβουλευτικών υπηρεσιών της PwC Κύπρου Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου ανέδειξε την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στον τομέα των ακινήτων. «Οι προκλήσεις που επέφερε η πανδημία του COVID-19 καθιστούν επιτακτική την ανάγκη μεταρρύθμισης του τομέα των ακινήτων, του καθορισμού νέων προτεραιοτήτων καθώς και τη χάραξη νέων στρατηγικών για το μέλλον».